Trong thời đại công nghiệp 4.0, mã vạch trở thành công cụ không thể thiếu giúp doanh nghiệp quản lý hàng hóa, kiểm soát tồn kho và tối ưu quy trình vận hành. Song song với đó, các công nghệ quét mã vạch cũng không ngừng được cải tiến.

Hai dòng thiết bị phổ biến nhất hiện nay là máy quét mã vạch laser và máy chụp quét hình ảnh 2D (Image scanner). Mỗi loại có những ưu thế riêng, phù hợp với từng nhu cầu sử dụng khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn sự khác biệt giữa hai công nghệ này để chọn được giải pháp quét mã phù hợp nhất.

 

Tổng quan về hai dòng máy quét mã vạch

Máy quét mã vạch laser hoạt động dựa trên nguyên lý phản xạ ánh sáng. Khi tia Laser chiếu vào bề mặt mã vạch, phần sáng – tối xen kẽ trên mã sẽ phản chiếu lại ánh sáng theo mức độ khác nhau. Bộ cảm biến quang học của máy sẽ thu nhận tín hiệu này và chuyển thành dữ liệu số. Công nghệ laser nổi bật ở khả năng đọc nhanh, chính xác trên mã vạch 1D loại mã có cấu trúc dạng vạch song song truyền thống.

Trong khi đó, máy chụp quét hình ảnh 2D sử dụng cảm biến hình ảnh (giống như camera) để chụp toàn bộ bề mặt mã vạch, sau đó giải mã thông qua phần mềm xử lý hình ảnh. Công nghệ này có thể đọc được cả mã vạch 1D lẫn 2D (như QR Code, Data Matrix, PDF417), đồng thời hoạt động hiệu quả trên nhiều loại bề mặt và chất liệu khác nhau.

 

Xem xét yêu cầu về khả năng đọc và tốc độ quét

Nếu doanh nghiệp của bạn chủ yếu sử dụng mã vạch 1D, cần tốc độ đọc nhanh, liên tục và chính xác trong dây chuyền sản xuất hoặc quầy thanh toán, máy quét laser là lựa chọn phù hợp. Với cơ chế quét bằng tia sáng tập trung, máy laser có thể quét hàng trăm mã mỗi giây, giúp tiết kiệm thời gian và tăng năng suất làm việc.

Tuy nhiên, nếu bạn cần đọc mã vạch ở nhiều hướng, góc độ hoặc nhiều loại mã khác nhau, máy chụp quét hình ảnh 2D lại vượt trội hơn. Thiết bị này không cần canh chỉnh hướng mã vạch người dùng chỉ cần đưa mã vào vùng nhận diện, máy sẽ tự động nhận và giải mã ngay cả khi mã bị xoay, in ngược hay hiển thị trên màn hình điện thoại.

 

Tình trạng mã vạch và chất lượng bề mặt in

Trong môi trường kho bãi, logistics hay sản xuất, mã vạch thường dễ bị trầy xước, mờ, hoặc in trên bề mặt cong, phản chiếu. Đây là điểm yếu của máy quét laser, vì công nghệ quét phản xạ ánh sáng đòi hỏi mã vạch rõ nét, tương phản cao. Khi mã bị hư hỏng, tia laser khó nhận diện được chính xác, dẫn đến lỗi đọc hoặc bỏ sót dữ liệu.

Ngược lại, máy chụp quét hình ảnh 2D có khả năng “sửa lỗi” vượt trội. Nhờ chụp toàn bộ hình ảnh và sử dụng thuật toán xử lý thông minh, thiết bị có thể đọc được mã bị nhòe, mờ, in lệch hoặc dán trên bề mặt cong, thậm chí quét được mã vạch hiển thị trên màn hình LED, LCD hoặc thiết bị di động điều mà máy laser không thể thực hiện.

 

Khoảng cách quét và điều kiện ánh sáng

Một trong những ưu thế nổi bật của máy laser là khoảng cách quét xa, có thể từ vài centimet đến hơn 10 mét, tùy model và công suất tia. Điều này rất hữu ích trong các ứng dụng như quét pallet trong kho cao tầng, quét mã từ xa trên dây chuyền đóng gói, hoặc trong ngành vận tải khi quét thẻ container.

Trong khi đó, máy quét hình ảnh 2D thường có phạm vi quét ngắn hơn (khoảng 5–80 cm). Tuy nhiên, thiết bị lại không bị ảnh hưởng bởi ánh sáng môi trường có thể hoạt động ổn định trong điều kiện thiếu sáng hoặc ánh sáng chói. Điều này đặc biệt hữu ích trong môi trường bán lẻ, bệnh viện hay phòng thí nghiệm, nơi ánh sáng thường không ổn định.

 

Độ bền và chi phí đầu tư

Máy quét laser có cấu tạo cơ học với bộ phận gương quay liên tục bên trong, do đó dễ bị hao mòn theo thời gian, đặc biệt khi làm việc trong môi trường rung lắc, bụi bẩn. Trong khi đó, máy quét hình ảnh 2D sử dụng cảm biến CMOS tĩnh, không có bộ phận chuyển động, nên bền bỉ và ít cần bảo trì hơn.

Về giá thành, máy laser thường có chi phí đầu tư ban đầu thấp hơn, phù hợp với cửa hàng bán lẻ, siêu thị, hoặc doanh nghiệp nhỏ chỉ cần quét mã 1D cơ bản. Ngược lại, máy 2D tuy đắt hơn, nhưng lại có tuổi thọ dài hơn và khả năng mở rộng giúp tiết kiệm chi phí lâu dài, nhất là khi doanh nghiệp muốn nâng cấp lên mã 2D hoặc tích hợp với hệ thống quản lý hiện đại (ERP, POS, WMS).

 

Khả năng ứng dụng trong các ngành nghề

Máy quét laser được ưa chuộng trong bán lẻ, siêu thị, kho hàng, logistics truyền thống nơi cần tốc độ quét cao, thao tác nhanh và mã in rõ ràng.

Trong khi đó, máy quét hình ảnh 2D được ứng dụng rộng rãi hơn trong y tế, sản xuất điện tử, dược phẩm, tài chính và thương mại điện tử, nhờ khả năng quét đa dạng mã và xử lý dữ liệu linh hoạt. Đặc biệt, với xu hướng chuyển đổi số hiện nay, nhiều doanh nghiệp ưu tiên sử dụng máy 2D để tương thích với mã QR trên hóa đơn, sản phẩm hoặc cổng thanh toán điện tử.

 

Xu hướng công nghệ và lựa chọn tương lai

Thị trường hiện nay đang chứng kiến sự chuyển dịch mạnh mẽ từ công nghệ laser sang công nghệ 2D. Lý do không chỉ nằm ở khả năng quét toàn diện của máy ảnh mà còn ở tính linh hoạt trong kết nối và tích hợp. Nhiều dòng máy 2D hiện đại đã hỗ trợ Bluetooth, Wi-Fi, cổng USB-C, cho phép kết nối linh hoạt với hệ thống máy tính bảng, POS hoặc thiết bị di động.

Ngoài ra, công nghệ AI-based decoding và deep learning đang dần được tích hợp vào máy quét 2D, giúp thiết bị nhận diện nhanh hơn, chính xác hơn và xử lý tốt ngay cả khi mã bị lỗi nặng. Đây là bước tiến quan trọng trong hướng phát triển của ngành quét mã vạch trong tương lai.

 

Kết luận

Cả máy quét mã vạch laser và máy chụp quét hình ảnh 2D đều đóng vai trò quan trọng trong hoạt động thu thập dữ liệu và quản lý hàng hóa. Sự lựa chọn phụ thuộc vào nhu cầu cụ thể của doanh nghiệp:

• Nếu bạn cần tốc độ, sự đơn giản và chi phí hợp lý, máy quét laser là lựa chọn kinh tế.

• Nếu bạn cần đa dạng mã, linh hoạt, độ bền cao và khả năng ứng dụng lâu dài, máy quét hình ảnh 2D sẽ là khoản đầu tư thông minh.

Trong bối cảnh mã QR và hệ thống quản lý thông minh ngày càng phổ biến, máy quét 2D đang dần trở thành tiêu chuẩn mới của ngành. Việc hiểu rõ ưu nhược điểm của từng loại thiết bị sẽ giúp doanh nghiệp chọn được giải pháp tối ưu, vừa tiết kiệm chi phí, vừa nâng cao hiệu quả vận hành trong kỷ nguyên số hóa.

Liên hệ Beetech để được hỗ trợ chuyên sâu về giải pháp mã vạch – RFID – tự động hóa quản lý kho:

📧 Email: info@beetech.com.vn
🌐 Website: https://beetech.com.vn

Tham khảo thêm sản phẩm khác: Tại đây